Br. Anthony found his home in God
Written by Michael Swan, The Catholic Register
Sunday, 14 April 2013 
 
Every immigrant who ever came to Canada dreaming of something better, something worthy of their best hopes, struggled, wished they had never come and wanted to go home has a soul brother in Br. Anthony Kowalczyk.

The first Polish Oblate of Mary Immaculate to live and work as a missionary in Canada was recognized as Venerable March 27 by Pope Francis. Br. Anthony’s cause for sainthood was launched in Edmonton five years after his death in 1947. Now all that stands in the way of sainthood is a miracle through his intercession, certified by canonical procedures.

Oblate Father Miroslaw Olszewski, vice-postulator of Br. Anthony’s cause, will travel from his Toronto parish to the United States later this spring to begin the process of investigating a young man who has inexplicably been healed of a potentially lethal blood disease.

Br. Anthony spent most of his life as a man out of place, alone and in exile. As a young tradesman he travelled from his birthplace in rural Poland to find work in Germany. In a Germany where the Iron Chancellor, Otto von Bismark, and his Kulturkampf policy imposed German ideals and uniformity and treated every Catholic as suspect, the 20-year-old found himself the odd man out as both a Pole and a Catholic. He answered the call to religious life by entering the Oblate novitiate in Holland, where he spent three years as the only Pole among the brothers.

He longed to be sent out on the missions, but plans to send him to Ceylon (now Sri Lanka) were suddenly called off and he was shipped to Lac la Biche, Alta. — more than 200 km north of Edmonton — to work among the Cree and Metis.

Br. Anthony’s initial experience in Canada was agonizing. Arriving here at age 30, he missed his family, his language, his culture and that sure sense of himself he had briefly enjoyed after his religious vows. Lac la Biche in 1896 could not have been further from everything Br. Anthony had ever known.

Most of his 51 years in Canada were spent in the French-speaking environment of College Saint-Jean in Edmonton. French was a struggle and English a bridge too far for the blacksmith and millwright. A recording of Br. Anthony speaking broken French has been translated as: “Me not educated, poor me. Blacksmith of my soul, me coadjutor brother. Me always say yes. Me listen to superiors. Me pray Holy Virgin. Me love the good God — me help good God. Me happy.”

Br. Anthony had been born in Dzierzanow — a village in what everyone knew was really Poland. But Poland didn’t exist in 1866. It was partitioned between Russia and the Kingdom of Prussia. When he was born, Br. Anthony’s country was more a state of mind than a state.

The young Kowalczyk’s first experience of being out of place came as he started school. The Prussians were trying to impose German on their Polish province and the boy couldn’t understand what the teacher was talking about. His mother protected him, teaching him in Polish at home. The educated people of Br. Anthony’s world were the parish priests of Lutogniew.

As the sixth of 12 children (seven of them made it to adulthood), Br. Anthony posed a problem for his parents. By the time he reached his teenage years he was a real contributor on his father’s farm. But there was no way his father could break up his tiny farm to give all his sons a plot of land. Anthony would have to learn a trade and make a life separate from his farming family.

So he was exiled to apprentice under a gruff, silent and non-Catholic blacksmith in town. That put him on a lonely path. To become more than an apprentice he would have to seek work in Germany — the industrial heartland of Europe.

At 20, he went to Hamburg then later Cologne. Kowalczyk found work in the big German cities, but also a feeling of alienation in Bismark’s Germany.

In his first factory job among hundreds of workers, Kowalczyk found himself one of only three workers who practised their faith. “He found his vocation in an environment that was hostile,” explained Olszewski.

In Cologne he learned of the Oblates. He considered himself too old to begin his education again for the long road to priesthood. But the Oblates could put a skilled tradesman to work as a lay brother.

Languages were not Kowalczyk’s strength, but he was a humble, obedient and hard-working brother. His desire to work in the missions put him on the right path for an Oblate. But when his assignment to Ceylon was called off and he was sent a few months later to Canada, he was thrown for a loop. There was no time to prepare psychologically or spiritually for this new life.

Like many immigrants before and after, he covered up his longing for home and his disappointment with his life in constant, obsessive work. On a day when the mission superior at Lac la Biche gave everybody the day off to celebrate his name day,          Br. Anthony insisted on going back to work in the saw mill. A piece of equipment fell on him and crushed his arm. It took six days to get him to a hospital in Edmonton. By then gangrene had set in. The arm had to be amputated below the elbow.

From the accident on, the truth of grace seemed to open up before Br. Anthony. The little Polish brother would point to his amputated hand and the prosthesis made of a leather sleeve and metal hooks and say, “This is grace.”

“His life was a victory of grace over nature. He forced himself to become mild, modest and easily approachable,” wrote Oblate Father P.E. Berton in his 1960 biography of Br. Anthony, Blacksmith of God.

When students at College Saint-Jean saw Br. Anthony, they saw his strength, his humility and his dedication to prayer. When any task became difficult, Br. Anthony would drop to his knees and pray a Hail Mary. When students asked him to pray for them at exam time he would urge them to pray an “Ave” (the students called him “Brother Ave.”) He dedicated himself and his work to Mary.

“Many young people found their vocation or were confirmed in their vocation seeing this brother praying, working,” said Olszewski. “He didn’t preach. He didn’t exercise the priestly ministry. But he was appreciated by the young people.”

For Canadian Oblates, Br. Anthony has long represented an ideal in religious life. Eighty-four-year-old Oblate Father Vaughan Quinn remembers hearing about            Br. Anthony from the time he entered the order in the mid-1950s, not long after          Br. Anthony died in 1947.

“We heard about him on a regular basis, and prayed for him,” Quinn said. “I certainly remember going to his grave. Everybody having a personal pilgrimage to there.”

Br. Anthony is more than an example to Oblates, Quinn said. As a Canadian who lived 51 of his 81 years as an immigrant in this country, Br. Anthony is someone for all Canadians to be proud of.

As he immerses himself in Br. Anthony’s life, Olszewski finds that the humble blacksmith brings him back to the basics of religious life.

“He is reminding me that first of all I am a religious and I should live my vows, my promises,” Olszewski said. “And then I try to do my priestly ministry. But the basic thing is that I am a religious.”

It might be tempting to dismiss Br. Anthony as just a humble, shy, hardworking man — one of millions. But there’s more to him, said Olszewski.

“He lived his faith in a very special way. The virtues that he was practising — his faith, his love — were something special. So he was an ordinary man living in a more than ordinary way,” he said.

Everybody seeks a home. By outward appearances it would seem that Anthony Kowalczyk never found one after leaving his family in Poland. The German factories, the Dutch religious institutions, the Canadian missions were always foreign territory. But beneath those appearances, Br. Anthony found a home in God.

​Bezręki kowal 
Misyjne Drogi, nr 5 (2013 rok), str. 36-37
 
Na przełomie kwietnia i maja tego roku, kanadyjskie media poświęciły sporo uwagi postaci brata Antoniego Kowalczyka, oblata. W Wielką Środę, Papież Franciszek podpisał dekret o heroiczności cnót tego polskiego brata zakonnego. Antoni Kowalczyk OMI spędził na misjach 51 lat. Zainteresowanie jego osobą wykracza daleko poza granice Kanady: jest znany na Filipinach, w Brazylii, w Stanach Zjednoczonych, w Polsce i wielu innych krajach.
 
Wielkopolanin
Antoni Kowalczyk urodził się w Dzierżanowie, w 1866 roku, jako szóste z dwanaściorga dzieci Ignacego i Łucji Kowalczyków. Tylko siedmioro spośród nich dożyło wieku dojrzałego. Wychowywał się w trudnych czasach, w zaborze pruskim. W domu rodzinnym uczył się polskiej mowy i przywiązania do wiary katolickiej. W szkole musiał uczyć się po niemiecku. Modlił się po polsku, uczęszczając wraz z cała rodziną do kościoła  parafialnego w Lutogniewie, znanego również jako miejsce pielgrzymkowe i sanktuarium maryjne. Przed obrazem Matki Bożej Pocieszenia modlił się o rozpoznanie swego powołania.
 
Kowal gastarbeiter
Po ukończeniu szkoły elementarnej Antoni pomagał ojcu w pracy na gospodarstwie, aby następnie uczyć się kowalstwa w pobliskim Krotoszynie. Trzy lata później, z dyplomem czeladniczym w ręku, opuścił rodzinne strony w poszukiwaniu pracy.
 
Zaczął praktykę u kowala w Dreźnie, by bardzo szybko przenieść się do Hamburga, gdzie rozpoczął pracę w fabryce amunicji. Po latach tak wspominał swoje doświadczenie: “Ciężko pracowałem w fabrykach Hamburga, koledzy niedobrzy, socjaliści, nie chodzili do kościoła.”   W swojej wędrówce zatrzymuje się w Dusseldorfie, by w końcu dotrzeć do  Mulheim na przedmieściach Kolonii. Po latach wyznał, że to właśnie w Kolonii otrzymał wezwanie, aby zostać bratem zakonnym. Trafił na pobożną rodzinę Prummenbaumów, która zaopiekowała się polskim emigrantem. Ich syn przygotowywał się do kapłaństwa u oblatów w Holandii. Za namową pani Prummenbaum Antoni zgodził się pojechać wraz z nią do oblackiego klasztoru w Valkenburgu.
 
Bez znajomości języka
Dał się poznać jako małomówny i rozmodlony kandydat do życia zakonnego. Mistrz nowicjatu napisał o nim: “Jego zapał i prawość wskazują, że będzie pobożnym i dobrym zakonnikiem.” Na innym miejscu zapisał: “Jest Polakiem, nie zna wystarczająco dobrze języka niemieckiego, a nauka języka francuskiego przedstawia mu trudności.” Nigdy nie miał zdolności językowych, co nie przeszkadzało mu być gorliwym zakonnikiem i dobrym misjonarzem.
 
Misyjny pionier
Wyjazd  na misje był  jego pragnieniem od początku nowicjatu. Miał nadzieję, ze zostanie posłany zaraz po pierwszych ślubach, ale wola przełożonych była inna. Okazał się potrzebny w kolegium św. Karola w Valkenburgu, gdzie kształcili się najmłodsi kandydaci na misjonarzy. Po trzech latach otrzymał rozkaz, aby pakować się do wyjazdu na Cejlon, ale nagle przyszło nieoczekiwane odwołanie.
 
Kilka miesięcy później, niespodziewanie został skierowany do Kanady. Jako pierwszy oblat – Polak stanął na kanadyjskiej ziemi 1 czerwca 1896 roku. Czekała go długa podróż na zachód kraju: z portowego miasta Quebec, przez Montreal, dotarł do Calgary, a następnie do Edmontonu. Jego pierwszą placówką była misja w Lac La Biche, gdzie rozpoczął pracę w tartaku, przygotowującym budulec dla powstającego  zaplecza misyjnego.  W tamtych czasach Kanada przeżywała prawdziwy rozkwit kolonizacyjny.  Tereny uważane dotychczas za “dzikie” stały się miejscem ekspansji ciągle przybywających osadników.  W ślad za  osadnikami podążali misjonarze zakładający nowe struktury kościelne: misje, parafie, diecezje, a także szkoły i internaty.
 
Zmiażdżona ręka, nie serce
15 lipca 1897 roku w czasie pracy w tartaku wydarzył się wypadek. Prawe przedramię brata Antoniego zostało zmiażdżone.  Droga do szpitala w Edmontonie trwała kilka dni. W tym czasie wdała się gangrena i nie było ratunku na uratowanie ręki. Trzeba było amputować przedramię.
 
Po krótkiej rekonwalescencji bezręki brat został skierowany na nową misję w St. Paul des Metis zamieszkałej przez Indian i Metysów. Znowu pracował  w tartaku zaopatrującym w budulec misję i osiedlających się Indian. Zakres jego obowiązków powiększał się w szybkim tempie: hodował świnie, dbał o ogród i kurnik. Założył nawet warsztat kowalski, aby po pracy w tartaku nieść pomoc wędrującym karawanom indiańskim. Misja w St. Paul des Metis nie przyniosła oczekiwanych owoców. Zniszczył ją szalejący pożar. Miejscowa ludność zaczęła opuszczać misję i rozpraszać się. Z upływem czasu misja przekształciła  się w kolonię białych osadników.
 
Brat Ave
W październiku 1911 roku brat Antoni został skierowany do Edmontonu, do kolegium św. Jana. Żadne zajęcie nie było mu obce: sprzątał salki i korytarze, naprawiał usterki, palił w piecu, uprawiał ogród. Był też dzwonnikiem i zakrystianinem. W 1912 roku sprawiono mu protezę z metalowym hakiem, dzieki której był zdolny do wykonywania nowych zadań.  Dla uczniów małego seminarium naprawiał zegarki i okulary, podklejał kije hokejowe i ostrzył łyżwy. Był też ich dyskretnym formatorem, który swą zakonną postawą, modlitwą i pracą dawał dobry przykład misjonarskiego i zakonnego życia.
 
Skromny, pokorny, niezwracający na siebie uwagi otoczenia brat Antoni odmawiał zdrowaśki, adorował godzinami Najświętszy Sakrament. Szczególnie modlił się na różańcu.  Nazwano go “bratem Ave”, od pierwszych słów modlitwy Zdrowaś Maryjo w języku łacińskim. Odmawiając zdrowaśki pokonywał trudności życiowe i wypraszał innym potrzebne łaski.
 
Wojtyła i Kowalczyk
Zmarł 10 lipca 1947 roku w opinii świętości. Pięć lat później rozpoczął się proces informacyjny potrzebny do jego beatyfikacji. Grób brata Antoniego na cmentarzu w  St. Albert  jest do dziś często odwiedzany przez wiernych. Wielu dostajników kościelnych zatrzymywało się przy nim. W 1951 roku modlił się tam na kolanach  arcybiskup Józef Gawlina, opiekun emigracji polskiej. We wrześniu 1969 roku grób brata Antoniego odwiedził kardynał  Karol Wojtyła. Po latach, już jako Papież, spotkał się z grupą młodych oblatów. Wiedząc, że jeden z nich był Kanadyjczykiem, wyznał, że przed laty podczas wizyty w Kanadzie, odwiedził pewien grób. “Wiecie czyj? – zapytał. – “Brata Antoniego Kowalczyka!” W 1986 roku był na tym miejscu także kardynał Józef Glemp, Prymas Polski.
 
Zapewne usłyszymy jeszcze nie raz o bezrękim bracie Antonim Kowalczyku OMI, który w sposób bardzo dyskretny żył swoim powołaniem zakonnym.  Jest przyładem dla braci misjonarzy, którzy w ukryciu ewangelizowali i ewangelizują na misjach osobistą świętością. Obecnie trwa zbieranie materiałów potrzebnych do zbadania autentyczności cudu przypisywanego jego wstawiennictwu. Mam nadzieję, że już w niedługiej przyszłości bezręki brat Antoni, misjonarz zachodniej Kanady, zostanie zaliczony w poczet błogosławionych.
 
o. Mirosław Olszewski OMI